Antracykliny zaliczane są do inhibitorów topoizomerazy II, enzymu jądrowego zależnego od ATP, odpowiedzialnego za integralność DNA podczas replikacji. Łączy się on z DNA i powoduje nacięcia, dzięki którym możliwe jest rozwinięcie helisy podczas replikacji. Po przejściu nici, topoizomeraza II usuwa nacięcia łącząc ponownie fragmenty nici. Antracykliny, blokując kompleks topoizomerazy, hamują łączenie fragmentów DNA i kumulację pęknięć w strukturze.
Antracykliny ulegają reakcji redukcji, przechodząc do formy semichinonowej z wytworzeniem rodnika hydroksylowego i nadtlenku wodoru, odpowiedzialnego za uszkodzenie DNA, lipidów i białek.
Antracykliny I generacji stosowane są wyłącznie dożylnie, nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Doksorubicyna może być stosowana również dopęcherzowo.
Do antracyklin I generacji zaliczamy takie leki jak:
Wskazania do stosowania doksorubicyny to:
Daunorubicyna stosowana jest w połączeniu z cytarabiną w przypadku:
Do antracyklin II generacji zaliczamy takie leki jak:
Antracykliny II generacji stosowane są głównie dożylnie, aklarubicyna może być stosowana doustnie, a epirubicyna dopęcherzowo.
Wskazania do stosowania idarubicyny i aklarubicyny to:
Epirubicyna zalecana jest w leczeniu:
Mitoksantron zalecany jest w terapii:
Antracykliny wywołują szereg działań niepożądanych, w tym:
W lecznictwie stosuje się również liposomalne formy antracyklin, co zmniejsza ich przenikanie do tkanek zdrowych, ograniczając działania niepożądane, szczególnie ze strony serca.
Antybiotyki antracyklinowe są przeciwwskazane w przypadku:
Inne leki o charakterze antybiotyków, mające działanie cytotoksyczne to bleomycyna i mitomycyna.
Bleomycyna to lek swoisty dla fazy G2.
Mechanizm działania bleomycyny powiązany jest z obecnością jonów żelaza. Kompleks bleomycyny z żelazem reaguje z tlenem, prowadząc do powstania wolnych rodników, które uszkadzają nici DNA.
Wskazania do stosowania bleomycyny to:
Bleomycyna może powodować działania niepożądane takie jak:
Bleomycyna jest przeciwwskazana podczas ciąży i karmienie piersią oraz w przypadku ostrego zakażenia płuc.
Mitomycyna to antybiotyk o działaniu alkilującym, jej aktywny metabolit tworzy kowalencyjne wiązania krzyżowe z guaniną w DNA powodując jego fragmentację i rozpad. Mitomycyna przeciwwskazana jest w okresie ciąży i karmienia piersią.
Mitomycyna stosowana jest w leczeniu:
Działania niepożądane mitomycyny to:
Antybiotyki cytotoksyczne znacznie różnią się między sobą wskazaniami i działaniami niepożądanymi co przedstawiono w tabeli poniżej.
| Lek | Mechanizm działania | Zastosowanie | Działania niepożądane |
| doksorubicyna epirubicyna idarubicyna aklarubicyna daunorubicyna | wiąże się z DNA hamuje replikację i transkrypcję hamuje topoizomerazę II | chłoniaki, białaczki, ziarnica złośliwa | nudności, wymioty, mielosupresja, łysienie, uszkodzenie mięśnia sercowego |
| bleomycyna | chelatuje żelazo i w tym połączeniu generuje wolne rodniki, które fragmentują dna działanie nie zależy od cyklu komórkowego | chłoniaki, guzy jąder, rak prącia, rak płaskokomórkowy w obrębie głowy i szyi | zwłóknienie płuc (zapobieganie przez stosowanie glikokortykosteroidów), gorączka, wysypki skórne |
| mitomycyna | aktywny metabolit alkiluje azot guaniny w DNA | osteosarcoma, rak trzustki, rak pęcherza moczowego, przewlekła białaczka szpikowa | mielosupresja, łysienie, nudności i wymioty, zaburzenia czynności wątroby i nerek |
| daktynomycyna | wiąże się z DNA i hamuje replikację i transkrypcję, hamuje topoizomerazę II | guz Wilmsa | nudności i wymioty, mielosupresja, owrzodzenia śluzówki jamy ustnej |
ul. Lipowa 3, 30-702 Kraków
© 2022 Korki z Farmy | 3PG - Knowledge delivered. All Rights Reserved.
Jesteśmy częścią 3PG
Wypowiedz się na temat wpisu "Antybiotyki cytotoksyczne"
Tylko zalogowani użytkownicy mogą zgłaszać uwagi.
