Biguanidy

Biguanidy to doustne leki zmniejszające stężenie glukozy we krwi po posiłku i na czczo.
Spis treści

Biguanidy stosowane są przede wszystkim w leczeniu cukrzycy typu 2. Nie zwiększają produkcji insuliny, więc nie powodują hipoglikemii. Obecnie jedynym stosowanym lekiem z grupy biguanidyn jest metformina.

Mechanizm działania

Mechanizm działania metforminy nie jest do końca poznany. Wiadomo, że zachowuje się ona jak inhibitor łańcucha oddechowego, czego wynikiem jest zwiększenie stężenia AMP i spadek stężenia ATP, co z kolei pobudza aktywność kinazy proteinowej aktywowanej przez AMP (AMPK). Aktywacja AMPK powoduje:

  • zmniejszenie wątrobowej produkcji glukozy poprzez hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy,
  • zwiększenie zużycia glukozy przez mięśnie poprzez wzrost kinazy tyrozyny wzrost syntezy glikogenu wzrost liczby i aktywności GLUT4 i 1T-4,
  • zmniejszenie wchłaniania węglowodanów,
  • zwiększenie utleniania kwasów tłuszczowych,
  • nieznaczne obniżenie stężenia LDL,
  • nasilenie fibrynolizy,
  • spadek agregacji płytek krwi,
  • zwiększenie syntazy NO.

Wskazania

Wskazaniami do stosowania metforminy są:

  • cukrzyca typu 2 (lek pierwszego wyboru),
  • zespół policystycznych jajników,
  • niealkoholowe stłuszczenie wątroby.

Metformina ma także potencjalne działanie przeciwnowotworowe, gdyż aktywacja AMPK poprzez hamowanie szlaku mTOR prowadzi do obniżenia syntezy białka oraz zahamowania wzrostu i proliferacji komórek.

Działania niepożądane

Stosowanie metforminy może powodować następujące działania niepożądane:

  • metaliczny posmak w ustach,
  • biegunka,
  • nudności,
  • jadłowstręt,
  • kwasica mleczanowa,
  • zmniejszenie wchłaniania wit. B12 i kwasu foliowego.

Przeciwwskazania

Metforminy nie powinno się stosować u pacjentów z następującymi schorzeniami i chorobami:

  • nadużywanie alkoholu,
  • ciężkie infekcje,
  • udar mózgu,
  • choroba wieńcowa,
  • niedokrwienie kończyn dolnych.

Piśmiennictwo:
  1. Ciegła, U., Folwarczna, J., Janas, A., Janiec, R., Janiec, W., Kaczmarczyk – Sedlak, I., Londzin, P., Nowińska, B., Podwińska, E., Pytlik, E., Śliwiński, L., Ireneusz- Trzeciak, H., (2021). Kompendium Farmakologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
  2. Jawień, J., Korbut, R., Olszanecki, R, Wołkow, P. (2017). Farmakologia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
  3. Rajtar-Cynke G., (2015). Farmakologia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
  4. Brunton, L., Hilal-Dandan, R., Knollman, B. (2017). Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics. Thirteenth edition. McGraw-Hill Education.
  5. Mutschler, E., Geisslinger, G., Kroemer, H. K., Ruth, P., Schaefer-Korting. (2013). Mutschler Farmakologia i Toksykologia. Wydanie trzecie. MedPharm.
  6. Katzung, B.G., Masters, S.B., Trevor, A.J. (2012). Farmakologia ogólna i kliniczna. Wydanie pierwsze. MedPharm

 

Data ostatniej aktualizacji: 6 miesięcy temu
Opracowanie: Dorota Szmit, dr n. farm. Karolina Matyjaszczyk-Gwarda
Spis treści
Powered By MemberPress WooCommerce Plus Integration

Zaloguj się

Nie masz konta? Wykup dostęp

Zgłoś problem/uwagę/błąd

Wypowiedz się na temat wpisu "Biguanidy"

Tylko zalogowani użytkownicy mogą zgłaszać uwagi.