Podział glikozydów
Glikozydy podzielono pierwotnie na 3 grupy:
- glikozydy grupy I – krótkodziałające, niekumulujące się glikozydy konwalii, miłka wiosennego, oleandra, cebuli morskiej czy strofantusa,
- glikozydy grupy II – o średnim czasie działania i średniej kumulacji, należą do nich zanatozyd C, digoksyna czy gitoksyna,
- glikozydy grupy III – silnie i długo działające, kumulujące się – lanatozyd A, acetylodigitoksyna, digitoksyna.
Obecnie w Polsce stosowane są tylko digoksyna (Digoxin TEVA) i metyldigoksyna (Bemecor).

Digoksyna to glikozyd wyizolowany z naparstnicy wełnistej (Digitalis lanata). Metylodigoksyna jest pochodną digoksyny. Jest ona lepiej rozpuszczalna w tłuszczach wchłania się lepiej i szybciej niż digoksyna.

Ze względu na budowę chemiczną glikozydy możemy podzielić na:
- glikozydy kardenolidowe (pierścień główny połączony z pierścieniem butenolidowym),
- glikozydy bufadienolidowe (pierścień główny połączony z pierścieniem kumalinowym.
Mechanizm działania
Glikozydy nasercowe blokują aktywności zależnej od sodu i potasu pompy (ATP-azy) w błonie cytoplazmatycznej kardiomiocytów. Blokowanie ATP-azy powoduje zwiększenie wewnątrzkomórkowego stężenia sodu, co aktywuje wymiennik sodowo-wapniowy, wyniku czego zwiększa się stężenie wapnia w kardiomiocycie. Wprowadzenie do komórki jonu Ca2+ odbywa się z jednoczesnym usunięciu z komórki 3 jonów Na+. Następuje zatem stopniowy wzrost stężenia jonów wapnia, aktywacja układów kurczliwych i zwiększenie napięcia i siły skurczu mięśnia sercowego.
Glikozydy naparstnicy działają:
- inotropowo dodatnio,
- chronotropowo ujemnie,
- batmotropowo dodatnio,
- dromotropowo ujemnie,
- tonotropowo dodatnio.
Wskazania
Wskazaniami do stosowania glikozydów naparstnicy są:
- niewydolność krążenia pochodzenia sercowego,
- migotanie komór,
- trzepotanie przedsionków z szybką akcją komór,
- tachykardia napadowa nadkomorowa.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do stosowania glikozydów nasercowych są:
- hipokalemia
- hipokalcemia
- bradykardia
- niewydolność nerek
- ostre zespoły wieńcowe
- planowana kardiowersja elektryczna
Działania niepożądane
Podczas stosowania digoksyn mogą pojawić się następujące działania niepożądane:
- niemiarowość i zaburzenia układu bodźcoprzewodzącego,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego:
- brak łaknienia,
- nudności,
- wymioty,
- biegunki
- bóle i zawroty głowy,
- halucynacje,
- zaburzenie widzenia.
Digoksyna i metyldigoksyna należą do leków o bardzo dużej toksyczności z powodu małej różnicy pomiędzy dawką leczniczą i tkosyczną. Nazywamy je lekami o wąskim indeksie terapeutycznym.