Metyloksantyny

Metyloksantyny to grupa substancji, która stosowana jest w chorobach układu oddechowego, ze względu na działanie naczyniorozszerzające.
Spis treści

Metyloksantyny to alkaloidy, które występują w wysokich stężeniach w herbacie, kawie i w czekoladzie. Należą do najstarszych leków stosowanych w leczeniu astmy. W lecznictwie wykorzystywane są jedynie:

  • teofilina (w: Euphyllin long, Theospirex retard),
  • aminofilina (niedostępna w Polsce).

Teofilina

Teofilina w wysokich stężeniach hamuje fosfodiesterazę rozkładającą cAMP do AMP, co prowadzi do zwiększonego stężenia cAMP w komórkach, a to z kolei do rozszerzenia oskrzeli i naczyń krwionośnych w płucach. Blokuje ona ponadto receptory blokuje receptory adenozynowe A1 i A2, których stymulacja powoduje skurcz oskrzeli i uwalnianie histaminy oraz hamuje gromadzenie się Ca w komórkach mięśni. Dodatkowo zwiększa ona częstość oddechów przez uwrażliwienie ośrodka oddechowego na podwyższone stężenie CO2.

Zastosowanie

Teofilina stosowana jest głównie w leczeniu stanów duszności pojawiających się w astmie lub POChP.

Teofilina zaliczana jest do substancji pobudzających układ nerwowy, zwiększa kurczliwość mięśnia sercowego oraz przepony. Nasila również diurezę oraz wydzielanie kwasu solnego w żołądku.

Działania niepożądane

Teofilina jest lekiem o wąskim indeksie terapeutycznym. Aby zmniejszyć ryzyko wahań jej stężenia we krwi stosuje się ją w postaciach o przedłużonym uwalnianiu. Stosowanie teofiliny może wywołać działania niepożądane takie jak:

  • zaczerwienienie skóry,
  • drżenia mięśniowe,
  • zwiększenie napięcia dolnego zwieracza przełyku,
  • bóle i zawroty głowy,
  • bezsenność,
  • zaburzenia pracy serca.

Przeciwwskazania

Teofilina jest przeciwwskazana w przypadku:

  • nadciśnienia tętniczego,
  • choroby wrzodowej żołądka,
  • refluksu żołądkowo-przełykowego,
  • nadczynności tarczycy.

Interakcje

Stężenie teofiliny we krwi zwiększają:

  • antybiotyki makrolidowe,
  • cymetydyna,
  • fluorochinolony.

Z kolei jej stężenie obniżają induktory enzymatyczne takie jak:

  • barbiturany,
  • karbamazepina,
  • składniki dymu tytoniowego.

Aminofilina

Aminofilina to połączenie etylenodiaminy z teofiliną. Działa bardzo podobnie do teofiliny, jednak ze względu na niski indeks terapeutyczny, obecnie jest coraz rzadziej stosowana.

Piśmiennictwo:
  1. Janiec, W. (red.) (2021). Kompendium Farmakologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
  2. Brunton, L., Hilal-Dandan, R., Knollman, B. (2017). Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics. Thirteenth edition. McGraw-Hill Education.
  3. Mutschler, E., Geisslinger, G., Kroemer, H. K., Ruth, P., Schaefer-Korting. (2013). Mutschler Farmakologia i Toksykologia. Wydanie trzecie. MedPharm.
  4. Katzung, B.G., Masters, S.B., Trevor, A.J. (2012). Farmakologia ogólna i kliniczna. Wydanie pierwsze. MedPharm
Data ostatniej aktualizacji: 5 miesięcy temu
Opracowanie: Ksenia Urbaniak, dr n. farm. Karolina Matyjaszczyk-Gwarda
Spis treści
Powered By MemberPress WooCommerce Plus Integration

Zaloguj się

Nie masz konta? Wykup dostęp

Zgłoś problem/uwagę/błąd

Wypowiedz się na temat wpisu "Metyloksantyny"

Tylko zalogowani użytkownicy mogą zgłaszać uwagi.