Działania niepożądane neurolep­tyków typowych i atypowych

Pierwsza generacja leków przeciwpsychotycznych, znana jako neuroleptyki klasyczne, została odkryta w latach 40. XX wieku. Pierwszym spośród leków drugiej generacji, znanych także jako neuroleptyki atypowe, była klozapina, stworzona w latach 60.

W tabeli poniżej omówiono najczęstsze działanie niepożądane neuroleptyków.

Neuroleptyki typowe Neuroleptyki atypowe 
Działanie na receptory D2 w układzie pozapiramidowym Silniejsze, zatem wywołują: 
– polekowy zespół Parkinsona,
– dyskinezy ostre i późne,
– akatyzję,
– złośliwy zespół neuroleptyczny,
katalepsję.
Słabsze, może jednak wystąpić: 
– drżenie i sztywność mięśni,
– akatyzja,
– dyskinezy,
– złośliwy zespół neuroleptyczny,
nie powodują katalepsji.
Działanie antagonistyczne na receptory D2 w szlaku guzkowo-przysadkowymSilniejsze, powodujące wystąpienie objawów takich jak:
-hiperprolaktynemia,
-zaburzenia miesiączkowania,
-ginekomastia,
-zaburzenia seksualne,
-wzrost ryzyka rozwoju osteoporozy.
Słabsze, co za tym idzie:
-słabsze (zależne od dawki i czasu stosowania) zaburzenia hormonalne
-niewielkie zaburzenia seksualne.
Działanie antagonistyczne na receptory α1Słabsze, ale mogą wystąpić działania niepożądane takie jak:  
-zaburzenia libido i ejakulacji,
-hipotonia,
-wzrost łaknienia,
-przyrost masy ciała,
występują w niewielkim stopniu
Silniejsze, wywołują silne działania niepożądane:
-zaburzenia libido,
-hipotonia ortostatyczna,
-wzrost łaknienia
-znaczny przyrost masy ciała.
Działanie antagonistyczne na receptory H1Słabsze, przez co może wystąpić w nieznacznym stopniu:
-sedacja i senność
-pogorszenie funkcji poznawczych,
-wzrost łaknienia i przyrost masy ciała.
Silniejsze, powodują objawy takie jak:
-nadmierna sedacja i senność,
-zawroty głowy,
-pogorszenie funkcji poznawczych,
-wzrost łaknienia i znaczny przyrost masy ciała.
Działanie antagonistyczne na receptory M1Słabe działania niepożądane:
-majaczenie,
-stany splątania,
-zawroty głowy,
-senność i pogorszenie funkcji poznawczych,
-suchość błon śluzowych,
-tachykardia,
-utrudnione oddawanie moczu,
-zaparcia,
-zaburzenia widzenia.
Silniejsze, silniej zaznaczone działania niepożądane takie jak:
-majaczenie,
-stany splątania,
-zawroty głowy,
-senność i pogorszenie funkcji poznawczych,
-suchość błon śluzowych,
-tachykardia,
-utrudnione oddawanie moczu,
-zaparcia,
-zaburzenia widzenia.
Tabela została stworzona na podstawie “Kompendium Farmakologii”
Piśmiennictwo:
  1. Ciegła, U., Folwarczna, J., Janas, A., Janiec, R., Janiec, W., Kaczmarczyk – Sedlak, I., Londzin, P., Nowińska, B., Podwińska, E., Pytlik, E., Śliwiński, L., Ireneusz- Trzeciak, H., (2021). Kompendium Farmakologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Data ostatniej aktualizacji: 6 miesięcy temu
Opracowanie: Dorota Szmit, mgr farm. Barbara Żołna
Powered By MemberPress WooCommerce Plus Integration

Zaloguj się

Nie masz konta? Wykup dostęp

Zgłoś problem/uwagę/błąd

Wypowiedz się na temat wpisu "Działania niepożądane neurolep­tyków typowych i atypowych"

Tylko zalogowani użytkownicy mogą zgłaszać uwagi.