Pierwsza generacja leków przeciwpsychotycznych, znana jako neuroleptyki klasyczne, została odkryta w latach 40. XX wieku. Pierwszym spośród leków drugiej generacji, znanych także jako neuroleptyki atypowe, była klozapina, stworzona w latach 60.

W tabeli poniżej omówiono najczęstsze działanie niepożądane neuroleptyków.

	Neuroleptyki typowe	Neuroleptyki atypowe
Działanie na receptory D2 w układzie pozapiramidowym	Silniejsze, zatem wywołują: – polekowy zespół Parkinsona, – dyskinezy ostre i późne, – akatyzję, – złośliwy zespół neuroleptyczny, – katalepsję.	Słabsze, może jednak wystąpić: – drżenie i sztywność mięśni, – akatyzja, – dyskinezy, – złośliwy zespół neuroleptyczny, – nie powodują katalepsji.
Działanie antagonistyczne na receptory D₂ w szlaku guzkowo-przysadkowym	Silniejsze, powodujące wystąpienie objawów takich jak: -hiperprolaktynemia, -zaburzenia miesiączkowania, -ginekomastia, -zaburzenia seksualne, -wzrost ryzyka rozwoju osteoporozy.	Słabsze, co za tym idzie: -słabsze (zależne od dawki i czasu stosowania) zaburzenia hormonalne -niewielkie zaburzenia seksualne.
Działanie antagonistyczne na receptory α₁	Słabsze, ale mogą wystąpić działania niepożądane takie jak: -zaburzenia libido i ejakulacji, -hipotonia, -wzrost łaknienia, -przyrost masy ciała, występują w niewielkim stopniu	Silniejsze, wywołują silne działania niepożądane: -zaburzenia libido, -hipotonia ortostatyczna, -wzrost łaknienia -znaczny przyrost masy ciała.
Działanie antagonistyczne na receptory H₁	Słabsze, przez co może wystąpić w nieznacznym stopniu: -sedacja i senność -pogorszenie funkcji poznawczych, -wzrost łaknienia i przyrost masy ciała.	Silniejsze, powodują objawy takie jak: -nadmierna sedacja i senność, -zawroty głowy, -pogorszenie funkcji poznawczych, -wzrost łaknienia i znaczny przyrost masy ciała.
Działanie antagonistyczne na receptory M₁	Słabe działania niepożądane: -majaczenie, -stany splątania, -zawroty głowy, -senność i pogorszenie funkcji poznawczych, -suchość błon śluzowych, -tachykardia, -utrudnione oddawanie moczu, -zaparcia, -zaburzenia widzenia.	Silniejsze, silniej zaznaczone działania niepożądane takie jak: -majaczenie, -stany splątania, -zawroty głowy, -senność i pogorszenie funkcji poznawczych, -suchość błon śluzowych, -tachykardia, -utrudnione oddawanie moczu, -zaparcia, -zaburzenia widzenia.

Tabela została stworzona na podstawie “Kompendium Farmakologii”

Piśmiennictwo:

Ciegła, U., Folwarczna, J., Janas, A., Janiec, R., Janiec, W., Kaczmarczyk – Sedlak, I., Londzin, P., Nowińska, B., Podwińska, E., Pytlik, E., Śliwiński, L., Ireneusz- Trzeciak, H., (2021). Kompendium Farmakologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.

Data ostatniej aktualizacji: 6 miesięcy temu

Opracowanie: Dorota Szmit, mgr farm. Barbara Żołna

Działania niepożądane neuroleptyków typowych i atypowych

Korki z farmy

Przydatne linki

Kontakt

Platforma

Zaloguj się

Zgłoś problem/uwagę/błąd

Działania niepożądane neurolep­tyków typowych i atypowych